terça-feira, 28 de fevereiro de 2017

O busto de Ludwik Lejzer Zamenhof

O busto de Ludwik Lejzer Zamenhof, o criador do esperanto

Esse busto de Ludwik Lejzer Zamenhof (1859-1917) está localizado na Praça Portugal, na lateral que faz frente para a Rua Ivo Leão. O busto está voltado na direção da Rua Dr. Zamenhof, que inicia ali.
Na placa colocada no pedestal está escrito:

“Ludwik Lejzer
ZAMENHOF
1859 – 1917
CRIADOR
DO
ESPERANTO”

A obra é de autoria do escultor pernambucano Jayme Sampaio e existe pelo menos uma outra cópia dela, em concreto, localizada no Largo São Bento, em Salvador.

Ludwik Lejzer Zamenhof


Ludwik Lejzer Zamenhof foi um judeu polonês nascido em Bialystok (na época sob domínio do Império Russo)  em 15 de dezembro de 1859 e faleceu em Varsóvia em 17 de abril de 1917.
Formou-se em medicina em Moscou.
Ainda muito jovem, aos 17 anos, criou o esperanto.

O esperanto


O esperanto é uma língua artificial criada com o objetivo de ser uma lingua universal, culturalmente neutra. Apesar da idéia ter lá os seus atrativos, a verdade é que a coisa não pegou. Acho que nunca conheci alguém que falasse esperanto.
“Todo o movimento esperantista avançava a passos largos e seguros, mas, com o advento das duas guerras mundiais, o movimento teve um recuo: as tropas comandadas por Hitler perseguiam e matavam os esperantistas na Alemanha e nos países dominados por esta; as tropas de Stalin faziam o mesmo na Rússia; a família de Zamenhof foi dizimada; no Japão e na China, a perseguição ao esperanto também ganhou proporções assustadoras.”

Pesquisando um pouco sobre o assunto descobri que existe um versão em esperanto da Wikipedia, com 237.521 artigos. Por curiosidade fui ver se o tradutor do Google traduzia o esperanto. E não é que traduz! Para termos uma idéia de como é a língua, abaixo o texto em esperanto, com a qualidade do Google Tradutor. Provavelmente com alguns problemas. Aliás, lá no tradutor você pode escutar o texto e assim ter uma idéia do som da lingua.

La busto de L. L. Zamenhof


Tiu busto de L. L. Zamenhof (1859-1917) situas en Portugalio Square, sur la flanko kiu alfrontas Ivo Lion Strato. La busto estas turnita al doktoro Zamenhof Strato, kiu komenciĝas tie.
Sur la telero metita sur la piedestalo estas skribite:

"Ludwik Lejzer
ZAMENHOF
1859 - 1917
KREINTO
LA
ESPERANTO "

La laboro estas de la Pernambuco skulptisto Jakobo Sampaio kaj ekzistas almenaŭ unu alia kopio en konkreta, lokita en Largo São Bento en Salvadoro.

L. L Zamenhof


L. L Zamenhof estis pola judo naskita en Bjalistoko (tiam sub rusa Imperio domajno) sur Decembro 15, 1859 kaj mortis en Varsovio la 17 de aprilo, 1917.
Li diplomiĝis en medicino en Moskvo.
Ankoraŭ tre juna, ĉe 17, li kreis Esperanton.

Esperanto


Esperanto estas artefarita lingvo kreita kun la celo de esti universala lingvo, kulture neŭtrala. Kvankam la ideo havas liaj altiroj tie, la vero estas ke la afero ne kaptis. Mi neniam renkontis iun kiu parolas Esperanton.
"Ĉiuj la Esperanto-movado progresis rapide kaj sekure, sed kun la alveno de la du mondmilitoj, la movado havis revés: la trupoj comandadas por Hitlero persekutis kaj mortigis esperantistoj en Germanio kaj la landoj regitaj de tiu; trupoj Stalino faris lin sama en Rusio; la familio Zamenhof estis malpliigita; Japanio kaj Ĉinio, la persekutado de Esperanto ankaŭ venkis timiga proporcioj. "

Serĉanta iom sur la temo trovis ke ekzistas Esperanto-versio de Vikipedio, kun 237.521 artikolojn. Pro scivolemo mi iris por vidi se la Google tradukisto tradukis Esperanton. Kaj ne kiuj tradukas! Por fari ideon de kiel la lingvo sub la teksto en Esperanto, kun la kvalito de Google Translate. Probable kelkajn problemojn. Parenteze, tie en la tradukanto povas aŭskulti la tekston kaj tiel havi ideon de la sono de la lingvo.

Referências:

WIKIPEDIA. Ludwik Lejzer Zamenhof. Disponível em: <https://pt.wikipedia.org/wiki/Ludwik_Lejzer_Zamenhof>. Acesso em 27 fev. 2017
WIKIPEDIA. Esperanto. Disponível em: <https://pt.wikipedia.org/wiki/Esperanto>. Acesso em: 27 fev. 2017.
VIKIPEDIO. Ĉefpaĝo. Disponível em: <https://eo.wikipedia.org/wiki/Vikipedio:Ĉefpaĝo>. Acesso em: 27 fev. 2017